Awers i rewers monety – gdzie jest przód, a gdzie tył monety?

Awers i rewers to nieodłączny element każdej monety. Jednak pojęcia te są często mylone, nawet przez doświadczonych inwestorów i kolekcjonerów. Nic dziwnego, ponieważ nie ma sztywnych reguł, co powinno się znaleźć na każdej ze stron, ale też nikt nie zastanawia się gdzie jest przód, a gdzie tył monety. Jednak warto to wiedzieć. Przeczytaj artykuł i sprawdź, czym jest awers i rewers monety oraz co można na nich znaleźć.

Awers monety – co to jest i czym się charakteryzuje?

Awers to oficjalna, przednia strona monety, na której umieszcza się podstawowy motyw lub symbol danego kraju, w postaci godła, herbu, obecnego wizerunku władcy (np. króla) lub słynnych postaci historycznych. Jest to zatem znak rozpoznawczy kraju lub okoliczności, dla której moneta została wybita. Awers w znaczeniu ogólnym to również strona przednia czegoś, zwana też stroną prawą.

Główna strona monety jest również kluczowa dla identyfikacji jej pochodzenia i wartości, dlatego projektuje się ją tak, żeby była łatwo rozpoznawalna. Dokładne elementy projektu i napisy mogą się różnić w zależności od kraju i przeznaczenia monety (np. monety okolicznościowe i obiegowe), ponieważ nie ma żadnej reguły dotyczącej tego, jak ma wyglądać awers.

Jednak na awersie monet nie da się umieścić wszystkich informacji, dlatego na tyle także zamieszczane są ważne dane dotyczące monety.

Jak najszybciej rozpoznać, gdzie znajduje się przód monety?

Awers monety można rozpoznać po powtarzających się elementach, takich jak herb, godło państwowe lub podobizna głowy państwa. Na przykład, na polskich złotówkach będzie to wizerunek Orła Bielika ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orłem znajduje się rok wybicia monety, a w otoku napis “Rzeczpospolita Polska”. Na złotym Krugerrandzie natomiast przedstawiony jest portret byłego prezydenta Republiki Południowej Afryki – Paula Krugera, z napisem „South Africa” w języku angielskim i afrykanerskim.

Co ciekawe, na awersie różnych monet danego emitenta zazwyczaj jest to samo.

Rewers monety – czym jest i co go definiuje?

Rewers to strona tylna monety, zwana też lewą, na której znajdują się treści uzupełniające, takie jak nominał monety (chociaż nie zawsze), nazwa kraju, znak mennicy oraz symbole związane z okolicznościami wybicia monety, np. pomnik, zwierzę lub inny motyw istotny dla kraju emitującego.

Należy jednak zdawać sobie sprawę, że rewers może się różnić w zależności od monety, ponieważ podobnie jak w przypadku awersu, nie istnieją reguły określające jego wygląd. W polskiej numizmatyce nie raz można zaskoczyć się pomysłowością i wyglądem rewersu.

Na przykład, na rewersie złotej monety Britannia widnieje wizerunek Britannii, czyli kobiecej personifikacji Wielkiej Brytanii, wraz z napisami dotyczącymi roku emisji, wagi i czystości. Na stronie rewersu srebrnych monet Filharmoników Wiedeńskich widnieją natomiast różne instrumenty muzyczne używane przez orkiestrę wiedeńską, wraz z nazwą monety i metalu, który został użyty do emisji tej monety.

Jakich elementów szukać na rewersie?

Na rewersie mogą znaleźć się informacje i zdobienia nawiązujące do okoliczności powstania monety, a także nominał wyrażony w określonej walucie (np. dolar amerykański, euro) i informacja o próbie złota.

Warto pamiętać, że niektóre z wymienionych elementów rewersu można czasem znaleźć na awersie. Jednak przyjęło się, że na rewersie nie powinny widnieć informacje zarezerwowane dla przedniej strony monety. To pomaga zidentyfikować poszczególne strony monety.

Awers i rewers monety – podobieństwa i różnice

Wielu osobom zdarza się pomylić awers z rewersem monety i najczęściej ma to związek z brakiem wiedzy oraz tym, że coraz częściej przywiązuje się do tego mniejszą wagę niż kiedyś. Jednak w przypadku inwestowania w metale szlachetne w postaci monet bulionowych, warto znać podstawowe pojęcia i potrafić odróżnić awers od rewersu.

Każda ze stron monety powstaje w zgodzie z tradycją menniczą, co oznacza, że zarówno na awersie, jak i rewersie znajdują się konkretne informacje dotyczące m.in. nominału, czy pochodzenia monety. Nie brakuje na nich również licznych zdobień.

Awers posiada powtarzające się elementy, takie jak herb, godło państwowe lub podobizna głowy państwa, a rewers zawiera treści uzupełniające i narodowe symbole emitentów. Na przykład, wszystkie monety euro mają taki sam rewers, przedstawiający nominał i mapę Europy z dwunastoma gwiazdkami umieszczonymi w otoku monety. Awers natomiast jest charakterystyczny dla danego kraju.

Awers i rewers – przykłady rozróżnienia

Niektóre monety, np. Krugerrand pochodzący z Republiki Południowej Afryki, są książkowym przykładem awersu i rewersu, a inne, takie jak Austriacki Dukat, są bardziej skomplikowane w rozróżnieniu stron monety.

Krugerrand

Krugerrand to pierwsza moneta bulionowa na świecie, która stała się wzorem dla innych. Awers przedstawia wizerunek Paula Krugera, byłego prezydenta RPA oraz słowa “Afryka Południowa” w dwóch językach – angielskim “South Africa” i afrykanerskim “Suid-Afrika”.

Na rewersie natomiast widnieje postać skocznika antylopiego, czyli antylopy charakterystycznej dla rejonów Afryki Południowej i uznawanej za symbol narodowy tego kraju. Ponadto, widnieje nazwa monety “KRUGERRAND”, rok wybicia i napis informujący o zawartości złota w monecie – “FYNGOUD 1OZ FINE GOLD”.

Austriacki Dukat

Dukat austriacki to moneta produkowana w Austrii od XVI wieku do czasów obecnych. Na przełomie XVIII i XIX wieku był uznawany za jedną z najważniejszych monet europejskich. Dzisiaj jest nadal emitowany, ale jako moneta kolekcjonerska i inwestycyjna.

Na awersie Austriackiego Dukata znajduje się wizerunek Franciszka Józefa w wieńcu laurowym na głowie. Wokół jego podobizny widnieje napis “FRANC IOS I D G AUSTRIAE IMPERATOR”, co oznacza Franciszek Józef I z bożej łaski Imperator Austrii.

Rewers natomiast prezentuje herb dynastii Habsburgów, na którym widnieje dwugłowy orzeł trzymający w szponach miecz oraz królewskie jabłko. Na piersi orła, czyli pośrodku monety, umieszczono również herb monarchii, a w otoku napis “HVNGAR BOHEM GAL LOD ILL REX AA 1915”, co tłumaczy się jako “Węgier, Czech, Galicji, Lodomerii, Ilirii, Król i Arcyksiążę Austrii 1915”.

Warto wiedzieć, że obecnie mamy do czynienia z odtworzonym wyglądem monety, która była wybijana ponad 100 lat temu. Dlatego na współczesnych monetach Austriacki Dukat nie znajdziemy rzeczywistego roku wybicia, tylko symboliczną datę 1915.

Kolekcjonerski aspekt awersu i rewersu

Numizmatycy często poszukują monet rzadkich, które wyróżniają się wzorem na awersie i rewersie. Takich, które są unikalne i posiadają wartość artystyczną. Jednak dla każdego kolekcjonera interesująca może być inna moneta, ponieważ niektórzy są zainteresowani monetami upamiętniającymi historyczne wydarzenia, takie jak np. bitwy, koronacje, czy urodziny władców, a inni poszukują monety okolicznościowe, które są skupione na konkretnym temacie, np. wydarzeniach sportowych. Wszystko zależy od indywidualnych preferencji i zainteresowań kolekcjonera.

Awers i rewers – podsumowanie

Awers to główna strona monety, określana również jako przód monety i to na niej znajduje się podstawowy motyw lub symbol danego kraju, w postaci godła, herbu, obecnego wizerunku władcy (np. króla) lub słynnych postaci historycznych.

Rewers to odwrotna strony monety, zwana także tylną, na której widnieją informacje i zdobienia nawiązujące do okoliczności powstania monety oraz nominał wyrażony w określonej walucie i próba złota.

W przypadku monet, awers i rewers mogą zawierać inne informacje, ponieważ nie ma ustalonych zasad, co do tego, jak powinny wyglądać. To od emitenta zależy, co znajdzie się na monecie z przodu i z tyłu.