11

Mar 2025

11

Mar 2025

Jakie polskie stare monety są wartościowe i najczęściej poszukiwane przez kolekcjonerów?

Przez StoneX Bullion

W polskim świecie numizmatyki można znaleźć wiele wyjątkowych egzemplarzy monet, które nie tylko są wartościowe, ale również pełne bogatej historii. Wartość niektórych z nich nie zawsze jest oczywista i często może zaskoczyć, dlatego potrzebna jest ogromna wiedza by rozpoznać prawdziwe okazy, jak monety z czasów panowania Zygmunta I Starego, moneta o nominale 2 złote z 1924 roku z wizerunkiem kobiety Żniwiarki czy dziesięciogroszówka z 1973 roku, bez znaku menniczego. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, które z polskich monet są najczęściej poszukiwane i najbardziej wartościowe.

Kolekcjonowanie monet – kryteria wyboru

Doświadczeni kolekcjonerzy znają się na monetach, które mogą przynieść w przyszłości duży zysk. Jednak nie tylko sama moneta wpływa na jej wartość, ale również szereg innych czynników, takich jak nakład, stan zachowania czy historia, która jest z nią związana.

Nakład monety

Im mniejsza ilość wybitych monet, tym większa ich wartość i odwrotnie. Niski nakład świadczy o większej rzadkości, co sprawia, że kolekcjonerzy częściej szukają takich egzemplarzy.

To samo dotyczy starszych numizmatów, które były wybite w dużej ilości, ale do dnia dzisiejszego zachowało się jedynie kilka sztuk. Wartość takich monet może sięgać niekiedy miliony dolarów.

Stan zachowania monety

Jednym z istotniejszych kryteriów wpływających na wartość monety jest jej stan. Najlepiej zachowane ezgemplarze posiadają najwyższą wartość kolekcjonerską, podczas gdy cena uszkodzonych monet znacząco spada.

Wartość historyczna

Stare monety ze złota i srebra są wartościowe nie tylko ze względu na kruszec w nich zawarty, ale również z powodu okazji, dla której zostały wybite. Są to zatem bezcenne fragmenty historii i sztuki, które przenoszą w czasie, opowiadając dzieje dawnych cywilizacji, ważnego wydarzenia czy konkretnej postaci.

Popyt na monetę

Popyt na monety numizmatyczne utrzymuje się od lat, a mimo to, niektóre z nich cieszą się zdecydowanie większym zainteresowaniem od innych, nawet tych rzadszych i posiadających większą wartość. Wpływa to na łatwiejszą odsprzedaż w przyszłości.

Rodzaj kruszca

Poza wyżej wymienionymi czynnikami, istotne są również walory estetyczne, rodzaj kruszca i masa numizmatu. Monety wykonane z metali szlachetnych, takich jak złoto, srebro, platyna i pallad są wyceniane wysoko na rynku numizmatycznym.

Warto jednak zdawać sobie sprawę, że niezwykle rzadkie monety osiągają cenę przewyższającą wartość kruszca, z którego zostały wyprodukowane.

Jakie monety są najbardziej poszukiwane i od czego zależy cena?

Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Jest to spowodowne tym, że na rynku dostępnych jest wiele różnych kolekcji monet, a każda z nich może cieszyć się równie dużym zainteresowaniem wśród kolekcjonerów. Na przykład, dla jednych będą to monety kolekcjonerskie z Papieżem Janem Pawłem II, a dla innych trojak Zygmunta III Wazy czy monety wybijane po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.

Stare i rzadkie monety poszukiwane przez kolekcjonerów

Polscy kolekcjonerzy zbierają najczęściej monety polskie, od tych wybijanych we wczesnym średniowieczu, przez monety z czasów Polski Królewskiej i z okresu zaborów, aż po monety współcześnie emitowane przez Narodowy Bank Polski.

Jednak stare monety polskie to nie jedyne numizmaty, które cieszą się dużym zainteresowaniem wśród naszych kolekcjonerów. Równie chętnie zbierane są monety niemieckie, monety innych krajów europejskich czy numizmaty ze Stanów Zjednoczonych.

Warto również wspomnieć, że obecnie coraz częściej wybierane są monety inwestycyjne, których wartość oparta jest na kruszcu, z którego zostały wybite. Niektóre z nich produkowane są w seriach i posiadają piękny design, stanowiąc dla niektórych kolekcjonerów obiekt pożądania. Są to monety wybite przede wszystkim ze złota i srebra. Rzadziej z platyny czy palladu.

Polskie monety kolekcjonerskie – monety średniowieczne i Polska Królewska

Kolekcjonowanie monet z okresu średniowecza czy Polski Królewskiej wymaga ogromnej wiedzy historycznej i numizmatycznej. Ponadto potrzeba zaufanych sprzedawców i sklepów zajmujących się sprzedażą tego rodzaju monet oraz ciągłego śledzenia aukcji internetowych.

Monety z tych okresów najczęściej zbierane są na podstawie stopnia ich rzadkości i często oparte jest to o okres panowania danego króla. Można również kolekcjonować określony typ monety, taki jak denar (np. denar Bolesława Chrobrego), dukat (np. moneta studukatowa z 1621 roku), orzeł czy szeląg.

Do najczęściej poszukiwanych numizmatów przez kolekcjonerów można zaliczyć:

  • monety wczesnośredniowieczne,
  • monety wybijane przez Zakon Krzyżacki,
  • monety z czasów panowania Władysława Jagiełły,
  • monety z czasów panowania Zygmunta I Starego,
  • monety z czasów panowania Zygmunta II Augusta,
  • monety z czasów panowania Stefana Batorego.

Równie dużym zainteresowaniem cieszą się monety z okresu panowania Zygmunta III Wazy i późniejszych władców, jak Władysław IV Waza, Jan II Kazimierz, Jan III Sobieski, August II Mocny, August III czy Stanisław August Poniatowski.

Zbieranie monet z tego okresu ma wartość nie tylko kolekcjonerską, ale również wysoką wartość historyczną.

Monety z XIX wieku – monety z Powstania Listopadowego i z okresów zaborów

W XIX wieku zostało wybitych wiele ciekawych okazów numizmatycznych, które do dzisiaj cieszą się dużym zainteresowaniem wśród polskich kolekcjonerów. Na uwagę zasługują m.in. monety Królestwa Polskiego z lat 1815-1850 i te wybite w okresie Powstania Listopadowego w 1831 roku. Kolejną serią monet z tego okresu są numizmaty wybijane pod zaborami.

Polskie monety kolekcjonerskie – II Rzeczpospolita

Kolejnymi monetami poszukiwanymi przez kolekcjonerów są te z okresu II Rzeczpospolitej. Wśród nich wyróżnia się jedna z najrzadszych monet, czyli 5 złotych bite w 1932 roku. Rewers monety przedstawia wzierunek Nike, która jest boginią zwycięstwa. Jej wartość waha się od kilkudziesięciu tysięcy złotych do nawet stu tysięcy.

Kolejną ciekawą monetą z tego okresu jest 5 złotych z 1930 roku, które jest wybite głębokim stemplem i potocznie nazywane “Głębokim Sztandarem”. Wysoką wartość posiada również moneta o nominale 2 złote z 1924 roku z wizerunkiem kobiety Żniwiarki, złote monety o nominale 5 złotych z Głową Kobiety z 1932 roku czy moneta 10 złotych z 1933 roku, przedstawiająca Romualda Traugutta.

Monety obiegowe z PRL-u

Obiegowe monety z czasu PRL-u zyskują na popularności. Do najbardziej pożądanych należy:

  • dziesięciogroszówka z 1973 roku (bez znaku mennicy),
  • złotówka z 1957 roku (w menniczym stanie zachowania),
  • 5 złotych z wizerunkiem Rybaka z 1958 roku z szeroką 8 w roczniku (tzw. bałwanek).

Ponadto w 1985 roku zostały wyemitowane monety okolicznościościowe przedstawiające wizerunek Jana Pawła II o nominałach 1000, 2000 i 10 000 złotych. Są one niezwykle cenne, ponieważ bito je lustrzanym stemplem.

Z okresu PRL na uwagę zasługują również próbne monety, zwłaszcza niklowe, których ceny zaczynają się od kilkuset złotych.

Polskie monety kolekcjonerskie po 1989 roku

Jedne z najdroższych polskich monet pochodzą z okresu III Rzeczpospolitej. Wśród nich jest m.in. moneta Złoty Tryptyk z 1990 roku z wizerunkiem Józefa Piłsudskiego, Fryderyka Chopina i Tadeusza Kościuszki. Każda z tych monet została wybita w nominale 200 000, 500 000 i 1 000 000 złotych. Przy czym najwyższego nominału wybito jedynie kilka egzemplarzy.

Do innych monet, które osiągają wysokie ceny, zaliczyć można również:

  • srebrną monetę w kształcie kuli z 2018 roku o nominale 100 złotych,
  • monetę 500 złotych z 2014 roku,
  • serię monet Skarby Stanisława Augusta,
  • monetę 1000 złotych z 2011 roku.

Dużym zainteresowaniem wśród kolekcjonetów cieszą się także monety bite przez Narodowy Bank Polski o nominałach 10 i 20 złotych wykonane ze srebra i okolicznościowe monety 2 i 5 złotych. Ich wartość charakteryzuje się dużą rozpiętością.

Polskie stare monety – podsumowanie

Na rynku dostępnych jest wiele różnych kolekcji monet, a każda z nich może cieszyć się równie dużym zainteresowaniem wśród kolekcjonerów. Dlatego nie da się jednoznacznie stwierdzić, które z nich są najczęściej poszukiwane.

Jednak istnieje wiele monet, które są wartościowe i zasługują na uwagę. Wśród nich wymienia się monety z okresu średniowiecza, wybite podczas Powstania Listopadowego, zaborów czy z II Rzeczpospolitej.