Dlaczego banki centralne skupują złoto?

Złoto to podstawowy składnik rezerw finansowych państw, a biorąc pod uwagę jego niesłabnącą wartość i ograniczone zasoby, to nie ma się co dziwić, że banki centrale są zainteresowane jego skupowaniem. Według szacunków, banki centralne posiadają w swoich skarbcach ponad 35 000 ton złota, czyli około ⅕ całego wydobycia tego szlachetnego metalu. Sprawdź, dlaczego banki centralne tak chętnie kupują złoto i jakie są tego zalety.

Złoto i jego wartość

Złoto to jeden z najbardziej pożądanych przez inwestorów metali szlachetnych na świecie, który stanowi doskonałe zabezpieczenie oszczędności, szczególnie w czasach szalejącej inflacji czy kryzysów gospodarczo-finansowych.

Złoto to również legalny środek płatniczy i symbol bogactwa, co sprawia, że w ostatnich latach obserwuje się znaczący wzrost zainteresowania tym metalem szlachetnym nie tylko przez inwestorów, ale również ze strony banków centralnych. Dlaczego?

Złoto stanowi element monetarnego systemu bankowego i wpływa na stabilność finansową każdego państwa. Poprawia również postrzeganie krajowej waluty, a także korzystnie wpływa na budowanie zaufania wewnątrz społeczeństwa.

Kolejnym powodem posiadania złota przez banki centralne jest chęć uniezależnienia się od walut papierowych, które są dodrukowywane na masową skalę, nie mając przełożenia w swojej wartości.

Złoto a bank centralny

Przed 2008 rokiem banki centralne sprzedawały rezerwy złota przez ponad 20 lat, w ramach międzynarodowego porozumienia między bankami centralnymi w zakresie handlu złotem - Central Bank Gold Agreement (CBGA).

Jednak od czasu wybuchu globalnego kryzysu na rynkach finansowych i bankowych, którego szczyt przypadł na lata 2008-2009, przestały to robić. Co więcej, złoto zaczęły skupować kraje rozwijające się, takie jak Chiny, Indie, Kazachstan, Turcja czy Rosja.

W 2018 roku do tej strategii dołączył również Narodowy Bank Polski, dokonując pierwszych zakupów złota od 20 lat. Obecnie banki centralne kupują więcej złota niż sprzedają, co spowodowało, że ilościowe rezerwy złota wzrosły o 16%.

Na przykład, w 2022 roku banki centralne kupiły 1136 ton złota o wartości 70 miliardów dolarów amerykańskich. Jak wynika z danych Światowej Rady Złota jest to największy wynik od ponad 55 lat i wzrost o 152% w porównaniu do roku 2021.

Które banki centralne kupują złoto?

Złoto kupują przede wszystkim banki centralne z krajów rozwijających się, co wynika z niskiego udziału tego metalu szlachetnego w ich całkowitych rezerwach walutowych. Zwiększenie rezerw złota przez bank centralny przekłada się na wzrost stabilności waluty i uporządkowanie przepływu kapitału.

Kraje, który w ostatnich latach dokonały znaczących zakupów złota to:

• Chiny - 81,8 ton,
• Singapur - 72,6 ton,
• Egipt - 44,7 ton,
• Katar - 35 ton,
• Polska - 34,7 ton,
• Irak - 33,9 ton,
• Uzbekistan - 33,9 ton,
• Indie - 33,3 tony,
• Rosja - 31,1 ton.

Który bank centralny posiada najwięcej złota?

Najwięcej złota w swoich rezerwach posiadają Stany Zjednoczone, które zgromadziły 8133,5 tony metalu królewskiego, co stanowi około 70% wartości krajowych rezerw walutowych. Na kolejnych miejscach znajdują się m.in. Niemcy (3352 tony), Włochy (2451,8 ton), Francja (2436,8 ton), Rosja (2329,6 ton) i Chiny (2113 tony złota).

Jak podaje Światowa Rada Złota, w czerwcu 2023 rezerwy złota we wszystkich bankach centralnych i instytucjach międzynarodowych wynosiły 35,700 ton, co stanowi 17% wyprodukowanego złota.

Polskie rezerwy złota

W czasach PRL Polska praktycznie nie posiadała rezerw złota. Dopiero pod koniec lat 90-tych XX wieku, kiedy cena kruszcu była relatywnie niska, rozpoczęto odbudowę polskich rezerw tego metalu szlachetnego.

Jednak kupione złoto nie znajdowało się w Polsce aż do 2019 roku, co było spowodowane m.in. względami historycznymi, jak II wojna światowa. Krajowe rezerwy wynoszące 102,97 ton znajdowały się w skarbcu Banku Anglii w Londynie, w którym złoto przechowuje ponad 70 banków centralnych z całego świata.

W 2019 roku część złota zostało przeniesione do Polski, a operacja ta odbyła się w wielkiej tajemnicy przy udziale kilkuset osób. Jednak wielu ludzi zastanawia się, gdzie obecnie jest trzymane polskie złoto? Okazuje się, że prawie połowa polskich rezerw kruszcu znajduje się w skarbcu Narodowego Banku Polskiego w Warszawie i Poznaniu.

Jak wynika z raportu o aktywach rezerwowych Narodowego Banku Polskiego, Polska posiada złoto o wartości ponad 62 miliardów złotych, można więc mówić o wzroście wartości całkowitych rezerw.

Posiadanie złota przez banki centralne - zalety

Wiarygodność kraju

Posiadanie części rezerw walutowych w złocie zwiększa wiarygodność kraju na arenie międzynarodowej, co przekłada się m.in. na współprace gospodarcze i inwestowanie obcego kapitału.

Ponadto w przypadku kolejnego globalnego kryzysu finansowego, podczas którego główne waluty, jak dolar amerykański czy euro, tracą na wartości, to cena złota rośnie.

Dywersyfikacja rezerw walutowych

Złoto pozwala na zdywersyfikowanie aktywów banku centralnego, zapewniając bezpieczeństwo i stabilność finansową, nawet podczas kryzysów finansowo-gospodarczych. Co więcej, jego notowania zachowują się inaczej w porównaniu do innych klas aktywów, takich jak akcje czy obligacje.

Dzięki temu, złoto chroni przed skutkami znaczącego obniżenia się wartości innych aktywów. To powoduje, że obecnie banki centralne nie chcą sprzedać narodowego złota, a wręcz go dokupują.

Bezpieczna przystań w czasach wysokiej inflacji

Złoto określane jest przez wielu inwestorów jako bezpieczna przystań w czasach kryzysów i wysokiej inflacji, ponieważ zachowuje swoją wartość w długim okresie czasu i nie jest podatne na ogólny wzrost poziomu cen w gospodarce, tak jak papierowe pieniądze. Dzięki temu, posiadanie złota przez banki centralne zabezpiecza państwo przed kryzysem ekonomicznym.

Złoto ma również ograniczone zasoby w porównaniu do papierowych pieniędzy, które są dodrukowywane przez banki centralne. Dlatego zachowuje swoją wartość i nie traci na niej, tak jak waluty, których kursy są podatne na różnego rodzaju manipulacje.

Uniwersalny środek płatniczy

Złoto to uniwersalny i legalny środek płatniczy na całym świecie, który zwiększa poczucie bezpieczeństwa państwa. Bank centralny może go wykorzystać m.in. do budowania stabilności finansowej kraju lub zwiększenia zaufania, co pozwala na różne współprace na arenie międzynarodowej.

Zarządzanie aktywami

Złoto kusi banki centralne, ponieważ jest uważane za jeden z elementów strategii zarządzania rezerwami. Jest to szczególnie istotne w sytuacji, kiedy wzrasta potrzeba zwiększenia ilości aktywów ograniczających ryzyko finansowe. Dzięki temu, polepsza się struktura aktywów w bankach centralnych i zmniejsza się ryzyko straty związanej ze słabym dolarem amerykańskim.

Budowanie bezpieczeństwa kraju

Złoto pomaga zabezpieczyć posiadane aktywa przed niepewnymi czasami, spowolnieniem gospodarczym i kryzysem finansowym. Dlatego biorąc pod uwagę wydarzenia na świecie, państwa, które skupują złoto, postępują odpowiednio i racjonalnie.

Dlaczego i po co banki centralne skupują złoto - podsumowanie

Istnieje wiele powodów, dla których banki centralne trzymają złoto i je skupują, a jednym z nich jest poprawa bezpieczeństwa i jakości rezerw walutowych kraju w niepewnych czasach, w których może nastąpić spowolnienie gospodarcze lub wybuchnąć wojna. Kolejnym powodem jest niewydolność systemu finansowego opartego na papierowym pieniądzu i długu publicznego danego kraju.

Posiadanie złota zabezpiecza aktywa i buduje wiarygodność oraz stabilność finansową państwa. Dlatego nie powinien dziwić fakt, że banki centralne i indywidualni inwestorzy kupują złoto, chcąc zabezpieczyć się w tych trudnych czasach.